مقدمه:
بنزو[a]پیرن (BaP) یک ترکیب آروماتیک چندحلقه‌ای (PAH) و یک سرطان‌زای شناخته‌شده است که در دود سیگار، اگزوز خودروها، دود حاصل از سوزاندن زباله‌ها و سایر منابع آلودگی هوا یافت می‌شود. نمونه‌برداری دقیق و صحیح BaP از اهمیت ویژه‌ای در ارزیابی مواجهه انسان با این ماده سرطان‌زا برخوردار است. استاندارد NIOSH 5515 روشی معتبر برای نمونه‌برداری از BaP در هوا ارائه می‌دهد که شامل استفاده از فیلترهای جاذب، پمپ‌های نمونه‌برداری و روش‌های تجزیه‌وتحلیل دقیق است. در این مقاله، به بررسی جزئیات روش NIOSH 5515 و نکات کلیدی در انتخاب پمپ نمونه‌برداری مناسب با محدوده دبی مناسب می‌پردازیم.
روش NIOSH 5515:
روش NIOSH 5515 به طور کلی شامل مراحل زیر است:
انتخاب فیلتر: فیلترهای جاذب با کارایی بالا (مانند فیلترهای پلیمری یا فیبر شیشه‌ای با بازده بالا) برای جمع‌آوری ذرات BaP استفاده می‌شوند. انتخاب نوع فیلتر بستگی به ویژگی‌های نمونه و شرایط محیطی دارد.
کالیبراسیون پمپ: قبل از نمونه‌برداری، پمپ نمونه‌برداری باید با دقت کالیبره شود تا دبی نمونه‌برداری با دقت مشخص تعیین شود. دبی مناسب برای نمونه‌برداری BaP معمولاً در محدوده 2 تا 5 لیتر بر دقیقه است.
نمونه‌برداری: فیلتر کالیبره شده به یک هولدر مناسب متصل شده و در محیط مورد نظر قرار می‌گیرد. پمپ نمونه‌برداری با دبی مشخص برای مدت زمان معین کار می‌کند تا حجم نمونه‌برداری کافی جمع‌آوری شود.
تجزیه و تحلیل: پس از اتمام نمونه‌برداری، فیلتر در آزمایشگاه با استفاده از تکنیک‌های کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی (GC-MS) تجزیه و تحلیل می‌شود تا غلظت BaP در نمونه تعیین شود.
انتخاب پمپ نمونه‌برداری:
انتخاب پمپ نمونه‌برداری مناسب برای اطمینان از دقت و قابلیت اطمینان نتایج نمونه‌برداری بسیار مهم است. عوامل مهمی که در انتخاب پمپ نمونه‌برداری باید در نظر گرفته شوند عبارتند از:
دبی: دبی پمپ باید در محدوده تعیین‌شده توسط روش NIOSH 5515 (معمولاً 2 تا 5 لیتر بر دقیقه) باشد. انحراف قابل توجه از این محدوده می‌تواند بر دقت نتایج نمونه‌برداری تأثیر منفی بگذارد. دقت و پایداری دبی پمپ بسیار حیاتی است.
دقت: پمپ باید دارای دقت بالایی در حفظ دبی تنظیم شده باشد. نوسانات قابل توجه در دبی می‌تواند منجر به خطا در محاسبه غلظت BaP شود.
قابلیت حمل: در برخی از شرایط نمونه‌برداری، نیاز به پمپ‌های سبک و قابل حمل وجود دارد.
دوام: پمپ باید دوام کافی داشته باشد تا در طول زمان نمونه‌برداری کارایی خود را حفظ کند.
باتری: استفاده از پمپ‌های با باتری قابل شارژ برای نمونه‌برداری‌های طولانی مدت بسیار مفید است.
قابلیت کالیبراسیون: پمپ باید به راحتی کالیبره شود تا دقت و پایداری دبی آن تأیید شود.
انواع پمپ های نمونه برداری مناسب:
چندین نوع پمپ نمونه‌برداری وجود دارند که برای نمونه‌برداری BaP با روش NIOSH 5515 مناسب هستند، از جمله:
پمپ‌های نمونه‌برداری شخصی: این پمپ‌ها به راحتی قابل حمل هستند و برای نمونه‌برداری از افراد در محیط‌های کاری مناسب می‌باشند. مدل‌های مختلفی از این پمپ‌ها با محدوده دبی مناسب برای NIOSH 5515 در بازار موجود است.
پمپ‌های نمونه‌برداری ثابت: این پمپ‌ها برای نمونه‌برداری در نقاط ثابت در محیط استفاده می‌شوند و معمولاً دارای دبی و دقت بالایی هستند.
پمپ‌های نمونه‌برداری با توان بالا: برای نمونه‌برداری از هوای با جریان زیاد یا در شرایطی که فیلترهای با مقاومت بالا استفاده می‌شود، پمپ‌های با توان بالا مناسب‌تر هستند.
کالیبراسیون و نگهداری:
کالیبراسیون دقیق پمپ نمونه‌برداری قبل و بعد از نمونه‌برداری امری حیاتی است. روش‌های مختلفی برای کالیبراسیون پمپ‌ها وجود دارد، از جمله استفاده از روتامترها و یا کالیبراتورهای پمپ. نگهداری منظم پمپ‌ها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا کارایی و دقت آنها تضمین شود.
نتیجه‌گیری:
نمونه‌برداری دقیق BaP با استفاده از روش NIOSH 5515 برای ارزیابی مواجهه انسان با این ماده سرطان‌زا ضروری است. انتخاب پمپ نمونه‌برداری مناسب با محدوده دبی مناسب، دقت بالا و قابلیت اطمینان، نقش کلیدی در موفقیت نمونه‌برداری دارد. با انتخاب دقیق پمپ و توجه به نکات کالیبراسیون و نگهداری، می‌توان به نتایج نمونه‌برداری دقیق و قابل اعتمادی دست یافت که در ارزیابی ریسک مواجهه با BaP بسیار حائز اهمیت است. به خاطر داشته باشید که قبل از هرگونه نمونه‌برداری، با متخصصین بهداشت حرفه ای مشورت کنید.
در نهایت پیشنهاد ما برای این نمونه برداری استفاده از پمپ نمونه برداری فردی PHM(CORTEX) میباشد که در لینک زیر به تفصیل درباره این پمپ نمونه برداری توضیح داده شده است؛پیشنهاد میکنیم این مقاله را هم مطالعه فرمایید؛تا بهترین انتخاب برای خرید پمپ نمونه برداری فردی را داشته باشید.
پمپ نمونه برداری فردی CORTEX PHM
