شیوه نمونه‌برداری دی کلرو بنزن Dichlorobenzene مطابق با دستورالعمل NIOSH-1003

تاریخ انتشار : 2025/05/26

مقدمه

Dichlorobenzene (DCB) به عنوان یک ترکیب آلی کلرینه، در صنعت به‌ویژه در تولید مواد شوینده، حلال‌ها و عطرها کاربرد دارد. با این حال، به دلیل اثرات روانی آن بر سلامتی انسان و محیط زیست، نظارت بر سطوح آن در محیط‌های کاری ضروری است. روش NIOSH 1003 به‌عنوان یک روش استاندارد برای نمونه‌برداری و آنالیز Dichlorobenzene در محیط کار معرفی شده است. این مقاله به بررسی جامع این روش، مراحل اجرا، تجهیزات مورد نیاز و نکات ایمنی می‌پردازد.

1. تعریف و اهمیت Dichlorobenzene

Dichlorobenzene (C6H4Cl2) به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

• 1,2-Dichlorobenzene (o-DCB)
• 1,4-Dichlorobenzene (p-DCB)

هر دو نوع دارای خواص شیمیایی مشابه اما کاربردهای مختلفی هستند. 1,4-Dichlorobenzene بیشتر در صنعت به عنوان حلال و در تولید عطرها کاربرد دارد. قرارگیری بلندمدت در معرض DCB می‌تواند عوارض بهداشتی جدی مانند اختلالات تنفسی، اثرات سمی بر کبد و کلیه‌ها و مشکلات عصبی را به همراه داشته باشد.

2. استانداردهای NIOSH

NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health) به عنوان نهاد مسئول برای حفاظت از کارگران، روش‌های دقیقی برای نمونه‌برداری و آنالیز مواد شیمیایی ارائه می‌دهد. روش NIOSH 1003 به‌طور خاص برای تعیین غلظت DCB در هوای محیط طراحی شده است و شامل مراحل زیر می‌باشد:

3. تجهیزات مورد نیاز

برای اجرای شیوه نمونه‌برداری NIOSH 1003، به تجهیزات زیر نیاز است:

• پمپ نمونه‌برداری: برای جذب DCB از هوا
• لوله جذب: برای جمع‌آوری DCB (معمولاً حاوی کربن فعال یا مواد جاذب خاص)
• کیت کالیبراسیون: برای اطمینان از دقت پمپ
• دستگاه آنالیز: مانند کروماتوگرافی گازی (GC) برای تحلیل نمونه‌ها
• تجهیزات حفاظت فردی (PPE): شامل دستکش‌ها، عینک‌های ایمنی و ماسک

4. روش نمونه‌برداری

مشاوره و آماده‌سازی

1. آماده‌سازی محیط: قبل از شروع نمونه‌برداری، اطمینان حاصل کنید که ناحیه نمونه‌برداری نمایانگر شرایط کاری است و به دور از هر گونه نشت ناشی از مواد دیگر باشد.
2. کالیبره کردن پمپ: پمپ نمونه‌برداری باید به دقت کالیبره شود تا دبی مناسب جریان (معمولاً بین 0.1 تا 1 لیتر در دقیقه) را تضمین کند.

نمونه‌برداری

1. نصب لوله جذب: لوله جذب را به پمپ متصل کنید و در مکان‌های مناسب قرار دهید، طوری که جریان هوا به سمت لوله باشد.
2. تنظیم دبی: دبی جریان را تنظیم کنید و پمپ را روشن کنید.
3. مدت زمان نمونه‌برداری: نمونه‌برداری باید حداقل به مدت 15 الی 30 دقیقه ادامه یابد تا مقدار کافی از DCB جذب شود.
4. خاموش‌کردن پمپ: پس از پایان زمان نمونه‌برداری، پمپ را خاموش کنید و لوله جذب را با احتیاط جدا کنید.

5. تجزیه و تحلیل نمونه‌

• انتقال به آزمایشگاه: لوله‌های جذب باید به سرعت به آزمایشگاه منتقل شوند. در حین انتقال، آن‌ها را در دما و شرایط مناسب نگهداری کنید تا از تجزیه ترکیبات جلوگیری شود.
• آنالیز: در آزمایشگاه، از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) برای شناسایی و اندازه‌گیری DCB استفاده کنید. از استانداردهای کالیبراسیون برای مقایسه نتایج استفاده کنید.

6. نکات ایمنی

• استفاده از تجهیزات حفاظت فردی: اطمینان حاصل کنید که تمامی افراد در محیط کار از دستکش، عینک و ماسک مناسب استفاده کنند.
• مدیریت ضایعات: تمامی زباله‌های شیمیایی و استفاده شده باید به شیوه‌ای منطبق با استانداردها و قوانین محلی مدیریت شوند.
• آموزش کارگران: کارگران باید آموزش‌های لازم را درباره شیوه‌های ایمنی و خطرات حاصل از DCB دریافت کنند.

برای نمونه‌برداری از Dichlorobenzene با استفاده از روش NIOSH 1003، محدوده دبی مناسب (Flow Rate) به طور معمول بین 0.01 تا 0.2 لیتر در دقیقه (L/min) تنظیم می‌شود. انتخاب دبی مناسب بسته به شرایط خاص محیط کاری و نوع تجهیزات استفاده شده ممکن است تغییر کند، اما برای به دست آوردن غلظت‌های دقیق و قابل اعتماد عموماً این محدوده توصیه می‌شود.

این دبی‌ها باید با توجه به نیازهای خاص تجزیه و تحلیل و نوع لوله جاذب انتخاب شوند. همچنین، اطمینان از کالیبراسیون صحیح پمپ نمونه‌برداری برای دستیابی به نتایج دقیق و قابل اتکا اساسی است.

7. نتیجه‌گیری

نظارت بر سطوح Dichlorobenzene در محیط کار به دلیل اثرات مضر آن بر سلامتی انسان و محیط زیست بسیار ضروری است. روش NIOSH 1003، با دقت و اعتبار بالا، ابزاری حیاتی برای ارزیابی و کنترل این ماده خطرناک به حساب می‌آید. با اجرای صحیح مراحل نمونه‌برداری و تحلیل، می‌توان به کاهش خطرات و حفظ سلامت کارگران و بهبود شرایط کاری دست یافت.

منابع

• NIOSH: National Institute for Occupational Safety and Health
• OSHA: Occupational Safety and Health Administration
• مواد علمی مرتبط با شیمی و ایمنی محیط کار

با رعایت دستورالعمل‌های NIOSH 1003 و توجه به نکات ایمنی، می‌توان به کاهش خطرات ناشی از Exposure DCB در محیط کار کمک کرد و سلامت کارگران را تضمین نمود.

پیشنهاد ما برای این شیوه نمونه برداری استفاده از دستگاه PLM میباشد.

برای خرید این دستگاه با شماره ثبت شده در وبسایت تماس حاصل فرمایید.