حمل و نقل،یکی از مولفه های اساسی و تاثیرگذار در تسریع فرآیند توسعه محسوب می شود،عرصه ای که در طول چهار دهه اخیر با تلاش و همت مدیران ذی ربط در نظام مقدس جمهوری اسلامی،با تحولی قابل توجه همراه شده است.
به گزارش خبرنگار راه و شهرسازی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، ،نقش حمل و نقل در حصول پیشرفت و تحقق توسعه پایدار از چنان اهمیتی برخوردار است که در بررسی و مطالعه میزان موفقیت و شکوفایی کشورها،از عنصر مذکور به عنوان یکی از مولفه های اصلی و اساسی در توسعه یاد می شود.
به تعبیر دیگر،با مطالعه سِیرِ پیشرفت و توسعه کشورهایِ مدرن ، به این واقعیت پی خواهیم برد که تمامی جوامع توسعه یافته در بخش حمل و نقل به توفیقات بسیاری دست یافته اند و به تبع در صورت عدم پیشرفت در این حوزه،دستیابی به توسعه پایدار امری محال و غیر ممکن خواهد بود.
با عنایت به اهمیت مولفه مذکور،در طول چهار دهه اخیر و پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران،رشد و پیشرفت در خور توجهی در این عرصه حاصل شده که بازتاب آن بصورت ملموسی در ارتقای کیفی زندگی مردم و همچنین تسهیل دستیابی به برخی از اهداف اقتصادی قابل احساس است.
اگرچه برخی عنوان می کنند، به تبع رشد و افزایش جمعیت کشور،توسعه راه ها و میزان حمل و نقل امری طبیعی است،اما با احتساب ضریب رشد جمعیت ایران و میزان توسعه و توفیقاتی که در این عرصه حاصل شده،این واقعیت عیان می شود که ضریب شکوفایی و پیشرفت در بخش راه ها و حمل و نقل به عنوان دو حوزه ای که لازم و ملزوم یکدیگر هستند به مراتب فراتر از میزان رشدی است که از حیث کمی،در افزایش جمعیت شاهد آن بوده ایم.
آن چنان که آمار و گزارش های موجود نشان می دهد،طول راه های روستایی در کشور بصورت تخمینی،205 هزار کیلومتر است که قریب به 105 هزار کیلومتر از آن آسفالت حدود 24 هزار کیلومتر شوسه و 76 هزار کیلومتر نیز راهِ خاکی روستایی است.
وجود دو هزار و 400 کیلومتر آزاد راه،15 هزار و 500 کیلومتر بزرگراه و 24 هزار کیلومتر راه اصلی،موید تلاشی است که در چهار دهه گذشته،به منظور توسعه و آبادانی راه ها و محورهای مواصلاتی در دستور کار قرار گرفته است.
توفیقات حاصل شده در شبکه ریلی کشور
راه آهن از امن ترین حوزه ها در عرصه راه ها،محورهای مواصلاتی و حمل و نقل به شمار می رود و به تبع با عنایت به گستردگی خاک ایران و تعدد و تکثر شهرها، شهرستان ها و استان ها،توسعه و گسترش خطوط آهن،ضرورتی است که هر آنچه با افزایش و تقویت بیشتری همراه شود به موازاتِ آن،روند حمل و نقل نیز با تحولات چشمگیرتری همراه خواهد شد.
سابقه احداث مسیرهای ریلی در ایران به حدود 135 سال پیش باز می گردد،به واقع برای نخستین با در سال 1886 میلادی،احداث خط راه آهن از محمود آباد به آمل کلید خورد که البته مقرر بود این خط آهن تا شهر تهران احداث و تعبیه شود که به دلیل سوء مدیریت مقاماتِ وقت،این امر محقق نشد و بعد از مدتی خطوط احداث شده، برچیده و برای احداث تلگراف استفاده شد.
در سال 1882 میلادی/1261 هجری شمسی،خط تراموای بین تهران و شاه عبدالعظیم حسنی(شهر ری)با طول 8 هزار و 700 متر احداث شد.
در دوران پهلوی نیز،اقداماتی برای احداث راه آهن در کشور عملیاتی شد که ساخت راه آهن جنوب به شمال در دوران رضا خان از نمونه های آن به شمار می رود.
